మానసిక సమస్యలు - పరిష్కారాలు
డిప్రెషన్ సమస్యకు శాశ్వత పరిష్కారం
డిప్రెషన్ అంటే మనసు బాగా లేకపోవటం, ఏ పనిలోనూ శ్రద్ధ, ఉత్సాహం చూపించకపోవటం దీని లక్షణాలు. ప్రతి పదిమందిలో ఒకరు డిప్రెషన్‌తో బాధపడుతున్నారు. ఇలా డిప్రెషన్‌తో బాధపడుతున్న పదిమందిలో ఒకరు ఆత్మహత్య చేసుకుంటున్నారు.
మనసు, ఆలోచనా సరళి, వ్యక్తిలో మార్పులు, ఆశలు సన్నగిల్లటం, విచారం, ఆత్రుత, నిరాశ, నిస్పృహ, చికాకు, అత్యంత దీనస్థితి, ఏదో తప్పు చేశామన్న భావన, అవిశ్రాంతి, అనిశ్చిత స్థితి, ఎంతో ఇష్టమైన, సంతోషకరమైన పనులు కూడా నచ్చక పోవటం, ఆకలి, తరచూ ఏదో ఒకటి అతిగా తినడం, మతిమరుపు, శ్రద్ధ లేకపోవటం, నిర్ణయాలు తీసుకోలేక పోవటం, జీవితంపై విరక్తి, ఆత్మహత్యకు ప్రయత్నించడం, నిద్రలేమి, అతి నిద్ర, అలసట, శక్తి లేనట్లు అనిపించడం, ఒళ్లు నొప్పులు, తెలియని బాధ, జీర్ణాశయ సమస్యలు డిప్రెషన్‌తో వచ్చే లక్షణాలు.
కారణాలు
జీవితంలో సంభవించే ఒడిదొడుకులు, జబ్బుల వల్ల కలిగే బాధ, కొన్ని రకాల మందుల వల్ల కలిగే బాధ, నిద్రలేమి, అతి నిద్ర, అలసట, శక్తి లేకపోవటం, ఆకలి లేకపోవటం, వ్యాయామం లేకపోవటం, జీవితంలో జరిగే పరిణామ క్రమంలో డిప్రెషన్ ఎప్పుడైనా రావచ్చు. పిల్లలు పుట్టడం, మెనోపాజ్, ఆర్థిక ఇబ్బందులు, ఉద్యోగంలో సమస్యలు, హెచ్ఐవి, కేన్సర్, మెదడులో కణుతులు, మందులేని జబ్బు నిర్ధారించినపుడు, కుటుంబసభ్యుల అకాల మరణం, ప్రకృతి వైపరీత్యాలు, వరదలు, భూకంపం, అగ్నిప్రమాదాలు, వాహన ప్రమాదాలు, భార్యాభర్తలు, పిల్లలు, తల్లిదండ్రులు విడిపోవటం. పిల్లలు కలగక పోవటం, ఉద్యోగంలో స్థాన భ్రంశం, ఎన్నికల్లో ఓడిపోవటం, చదువులో, ఇంటర్వ్యూలో, వీసా ఇంటర్వ్యూల్లో ఫెయిల్ అవటం, ఉద్యోగరీత్యా, వ్యాపారరీత్యా భార్యా పిల్లలకు, తల్లిదండ్రులకు దూరంగా ఉండాల్సి రావటం, ఇతర వ్యాధుల వల్ల కలిగే కారణాలు, పురుషుల్లో హైపో ఆండ్రోజనిజమ్, మల్టిపుల్ స్ల్కీరోసిస్, దీర్ఘకాలిక నొప్పులు, పక్షవాతం, మధుమేహం, కేన్సర్‌ల వల్ల డిప్రెషన్‌కు గురయ్యే అవకాశముంది.
హైపో థైరాయిడ్‌తో మానసిక సమస్యలు
మూడ్ డిజార్డర్స్, ఎండిడి మేజర్ డిప్రెసివ్ డిజార్డర్స్, ఇంతకు ముందు సంతోషంగా చేసిన పనులు ఇప్పుడు చేయబుద్ధి కాకపోవ టం, మేజర్ డిప్రెసివ్ ఎపిసోడ్, బిప్రాలర్ డిజార్డర్, కాగ్నిషన్, సీజనల్ ఎఫిక్టివ్ డిజార్డర్, అనైక్జిటీ డిజార్డర్
రోగ నిర్ధారణ
ముందు వైద్యుడు రోగిని పరీక్షించి కొంత సమాచారాన్ని సేకరించును. ఎప్పటి నుంచి ఈ మార్పు? ఎంతకాలముంటుంది? ఆల్కహాలు, మత్తుమందు, గుట్కా, సిగరెట్ అలవాట్లు ఉన్నాయా? డిప్రెషన్‌కు మూలకారణమేమిటి? అంశాలను బట్టి రోగాన్ని నిర్ధారించవచ్చు.
డిప్రెషన్‌కు దూరంగా ఉండటమెలా?
- స్నేహితులు, హితుల బంధువుల సహాయం తీసుకోండి.
- క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం, సమయానికి నిద్ర పోవడం, భోజన వేళలు పాటించాలి.
- ప్రాకృతిక ఆహారం, పండ్లు, కూరగాయలు, మసాలాలు లేకుండా భోజనం చేయాలి.
- ధ్యానం, శ్వాసకోశ వ్యాయామాలు చేయండి.
- స్నేహితులతో విందులు, వినోద కార్యక్రమాల్లో పాల్గొనండి.
- పనికిరాని ఆలోచనలు మానండి. ఏదో ఒక పని చేస్తుండండి.
- తోటివారికి సహాయ కార్యక్రమాల్లో పాల్గొనండి.
- చిన్న పిల్లలకు ట్యూషన్‌లు చెప్పండి. ట్రాఫిక్‌లో హెల్ప్ చేయండి. బస్‌స్టాప్‌లో ఇతరులకు సహాయ పడండి.
- భగవంతుని కార్యక్రమాల్లో చేతనైన సాయం చేయడం, భగవంతుని సేవలో పాల్గొనడం ద్వారా డిప్రెషన్‌ను దూరం చేయవచ్చు.
హిస్టీరియా
ఇది ఒక విచిత్రమైన మానసిక వ్యాధి. ఈ వ్యాధిగ్రస్తుల్లో శారీరక లక్షణాలు, మానసిక లక్షణాలు చాలా వింతగా ఉంటాయి. అకారణంగా నవ్వడం, ఏడ్వడం వంటివి చేస్తుంటారు. నిద్రపోతున్న వారు కూడా హఠాత్తుగా లేచి ఏదో ఉద్వేగాన్ని ప్రదర్శిస్తూ ఉంటారు. ఏమాత్రం నిలకడలేని ఉద్వేగాలు, స్పర్శకు సంబంధించిన వివిధ సమస్యలూ కనిపిస్తాయి. ఒక్కోసారి ఓదార్పు కొరకు వీరు లేని బాధలను ఉన్నట్లు చెబుతారు.
- కొందరిలో భావోద్వేగాలు వెంట వెంటనే మారుతూ ఉంటాయి. అంటే సంతోషం నుంచి కోపానికి, నవ్వు నుంచి ఏడ్పు ఇలా మారుతూ ఉంటాయి. తరచూ ఏవో నిట్టూర్పులు, లోలోన చింతించడం కూడా ఉంటాయి. సులభంగా భయపడడం, కొన్ని సార్లు కోపంగా ఉండడం ప్రతి విషయంలోనూ తొందర కనిపిస్తాయి. వీరికి ఇగ్నీషియా-200 మందును ప్రతి ఆరుగంటలకు ఒక డోసు చొప్పున 9 సార్లు వేస్తే ఫలితం ఉంటుంది. అయితే ఈ మందును రాత్రి పూట ఎప్పుడూ ఇవ్వకూడదు.
- కొందరికి గొంతులో ఏదో ముద్ద తట్టుకున్నట్లు అనిపిస్తుంది. చర్మాన్ని తాకితే బాధగా ఉంటుంది. అదేపనిగా మాట్లాడుతూ ఉంటారు. మాట్లాడే విషయాలు పొంతన లేకుండా ఉంటాయి. వీరిలో ఉండే మానసిక ఉద్వేగాలన్నీ నిద్ర తరువాత ఎక్కువవుతాయి. వీరికి లేకసిస్-200 మందును ప్రతి 12 గంటలకు ఒకసారి 9 సార్లు వేస్తే పరిస్థితి త గ్గుముఖం పడుతుంది.
- కొందరికి కడుపులోంచి బంతిలాంటిది గొంతులోకి వచ్చినట్లు అనిపిస్తుంది. తేన్పులతో అది తొలగిపోయినట్లు ఉపశమనంగా ఉంటుంది. భోజన సమయంలో మూర్ఛ వస్తుంది. నోటినుండి ఎడతెరిపి లేకుండా తెల్లటి నురగ వస్తుంది. కడుపులో వికారంగా ఉంటుంది. వీరికి మెగ్నీషియా మూర్-200 మందును ప్రతి 12 గంటలకు ఒకసారి అలా 7 సార్లు వేయాలి.
- కొంద రు ఏకాస్త ఉద్రేకానికి లోనైనా మూర్ఛలోకి వెళుతుంటారు. అకారణంగా అందరినీ తిడుతూ ఉంటారు. శరీరం ఒక్కోసారి చల్లబడుతుంది. ఏకధాటిగా మాట్లాడేస్తుంటారు. గొంతులో ఏదో నొక్కుతున్న భావనకు గురవుతారు. ఎదురుగాలిలో నడుస్తున్నప్పుడు మూర్ఛవస్తుంది. వీరికి మోస్కస్-200 మందును ప్రతి 12 గంటలకు ఒక డోసు చొప్పున 7 సార్లు వేస్తే ఫలితం కనిపిస్తుంది.
గమనిక : ఇందులో సూచించిన మందులన్నీ ప్రథమ చికిత్సకోసం ఉద్దేశించినవి. ఒకవేళ ఈ మందులతో తగ్గకపోతే దగ్గరలో ఉన్న హోమియో వైద్యుణ్ని సంప్రదించండి.
డిప్రెషన్‌తో జాగ్రత్త
డిప్రెషన్ పేషంట్లు తిరిగి కోలుకోవడంలో వారి కుటుంబ సభ్యుల పాత్ర ఎంతో ఉంది.పేషంట్ల మానసిక వ్యధను పోగొట్టడానికి వారి పాత్ర తోడ్పడుతుంది.వారు డిప్రెషన్ వ్యక్తి పట్ల చూపాల్సిన కర్తవ్యం ఏమిటి? వారు చేయాల్సిన మెుదటి కర్తవ్యం డిప్రెషన్ అతి తొందర్లో కనుకో్కవడం.వ్యక్తిలోని ప్రవర్తనాసరళిలో ఏ మాత్రం వింత మార్పులు కనిపించినా వెంటనే దానికి కారణాలు అన్వేషించి అతడిని ఒక మానసిక వైద్యుడి వద్దకు తీసుకుని వెళ్ళి పరీక్ష చేరుుంచాలి. మానసిక దౌర్బల్యం కూడా ఒక తీవ్రమైన వ్యాధి అని కుటుంబ సభ్యులు గ్రహించాలి.
ఆ వ్యక్తికి తమ సహాయం అనివార్యమని గ్రహించాలి.ఆ వ్యక్తి పురుషూడైనా, స్ర్తీ అరుునా, విద్యావంతుడైనా, విద్యహీనుడైనా డిప్రెషన్ విషయంలో తేడాలు ఉండవని గ్రహించాలి.కులంతో, స్టేటస్‌తో పని లేదు.విచిత్ర ధోరణులు పొడ సూపగానే వెంటనే ఆ వ్యక్తిని మానసిక వైద్యుని వద్దకు తీసుకుని వెళ్ళి పరీక్ష చేరుుంచాలి.జాప్యం ఎంతమాత్రం చేయరాదు.ఇంటి వైద్యం పనికిరాదు.డాక్టర్‌ ట్రీట్‌మెంట్‌ అతి ముఖ్యం.
కుటుంబ సభ్యులు వారంతట వారే కౌన్సెలింగ్‌ ఏర్పరచుకోవాలి.పేషంటు వల్ల కుటుంబానికి శాంతి లోపించడమే ఇందుకు కారణం. పేషంటు తాలూకు బాధలు బరువుల వల్ల పేషంటు ఆత్మహత్యా యత్నానికి పాల్పడితే, ఆ యత్నం ఫలించినా, ఫలించకపోయినా ఆ కుటుంబం పడే ఇబ్బందులు దేవుడికే తెలుసు.డిప్రెషన్‌లో వున్న వ్యకి తన బాధను ఇతరులతో పంచుకోవడానికి ఇష్టపడ డు.సాధారణంగా తన బాధను ఇతరుల మీద రుద్ది ఇతరులకు కూడా బాధ కలిగించడం ఎవరికీ ఇష్టం ఉండదు.
పేషంటులో కొన్ని వింత ధోరణు లు, ప్రవర్తనలు కనిపించగానే అతని నిజమైన బాధ ఏమిటో కుటుంబ సభ్యు లు వెంటనే అడిగి తెలుసుకోవాలి. అతని బాధను వెల్లడించడానికి తోడ్పడాలి.వారి చెప్పిందల్లా పేషంటుగా వినాలి.దాని మీద వెంటనే చర్య తీసుకోవాలి.ట్రీట్‌మెంట్‌ ఇప్పించాలి.దానిని కొనసాగించాలి. వ్యక్తిపై విసుగుదల చూపరా దు.కోపగించరాదు.వారికి అనుకూలంగానే మాట్లాడాలి.వారు ఆ టైంలో చాలా ఎమోషనల్‌గా ఉంటారు.
ప్రతి చిన్న విషయానికి చికాకు పడతారు. కుటుంబ సభ్యులతో ఏ విధమైన ఘర్షణలు, మనస్పర్థలు వారిలో వారికి ఉన్నప్పటికీ పేషంటు ముందు బయటపడకూడదు.బయట వారిలో వారు సామరస్యతతో వాటిని పరిష్కరించుకోవాలి.వారిలో వారికున్న అభిప్రాయ భేదాలను కప్పిపుచ్చి అందరూ పేషంటు ముందు ఒక్కటిగా అవుపించాలి.వ్యక్తిగత అభిప్రాయాలకు, స్పర్థలకు అక్కడ తావు ఇవ్వరాదు.డిప్రెస్డ్‌ పర్సన్‌ వద్ద ఉండడమే అతనికి, అతని కుటుంబ సభ్యులు చేయగల గొప్ప సేవ.
కుటుంబ సభ్యుల వ్యక్తిగత నిర్ణయాలను తాత్కాలికంగా వాయిదా వేసుకోవాలి. డిప్రెస్డ్‌ పర్సన్‌ తీసుకోబోయే విపరీత నిర్ణయాలను వాయిదా వేయాలి. ఉదాహరణకి అతడు ఉద్యోగం మానేస్తాను అనడం, బిజినెస్‌ ఎత్తేస్తాను అనడం వంటి నిర్ణయాలను రికవరీ అనంతరం వాటి విషయం ఆలోచిద్దాంలే అని వాయిదా వేయాలి. ఇది కుటుంబ సభ్యులు చేయాల్సిన పని. మీరు పేషంటును నిందించకూడదు. అతనికి ఇష్టంలేనివి, కోపం తెప్పించే మాటలు మాట్లాడకూడదు. డిప్రెషన్ రావడానికి గల కారణాల విషయమై పేషంటుతో చర్చించకూడదు. అది ఏ కారణమైనా కావచ్చు.
డిప్రెషన్‌కు గల కారణాలను అన్వేషించే కన్న, వారి లక్షణాలకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వడం మంచిది. కొన్నింటికి కారణాలు ఉండవు. ఉన్నా అవి మనకి తెలియవు. పేషంటు సింప్టమ్స్‌ మనకి ముఖ్యం కాని వాటి కారణాలు మాత్రం కావు.పేషంటులో కుటుంబ సభ్యులు ఆత్మవిశ్వాసాన్ని, తమపై తమకి విశ్వాసాన్ని కలిగించాలి. పేషంటు తాలూకు భార్యను, అత్తమామలను కూడా సంప్రదించడం వంటివి పేషంటు త్వరితగతిని రికవర్‌ అవడానికి దోహదం చేస్తుంది.
కుటుంబ సభ్యులు అప్పుడప్పుడు పేషంటు అతి త్వరలో తన రోజు వారి కార్యక్రమాలను తయారు కావాలని ఆత్రుత చూపకపోవడం మంచిది. కారణం పేషంటు బ్రైన్‌ను డిప్రెషన్ అమితంగా గాయపరుస్తుంది. అందులో నుంచి పేషంటు పూర్తిగా తేరుకోవాలి. చేయో కాలో విరిగిన వ్యక్తిని వెంటనే పనిలో చేరాలంటూ ఎలా బలవంత పెట్టకూడదో అదే విధంగా డిప్రెషన్‌కు లోనయిన వ్యక్తిని కూడా నార్మల్‌ పనులకు హాజరు కావాలంటూ ఒత్తిడి చేయకూడదు.
విమర్శించ వద్దు...
డిప్రెషన్‌కు లోనయిన వ్యక్తిని విమర్శకు గురి చేయరాదు.వారిపై దౌర్జన్యం తలపెట్టరాదు. వారిపై నిర్లక్ష్యం చూపకూడ దు.వారు రికవర్‌ అవడానికి ఇవ్వన్ని అవరోధాలు. రికవర్‌ కావడానికి ప్రేమ కొంత అదనంగా చూపడం అవసరం.ప్రేమ అవసరమే కాని ప్రేమే వ్యాధిని నిర్మూలం చేయదు.మందులు వాడడం అవపరం కౌన్సిలింగు అవసరం. ఇ.సి.టి.అవసరం.
మందులు రెగ్యులర్‌గా వాడాలి...
పర్యవేక్షణ అవసరం.మందులు సక్రమంగా, టైం ప్రకారం వాడాలి.వాటిని సక్రమంగా కుటుంబ సభ్యులు పర్యవేక్షించాలి.రికవరీ టైంలో పర్యవేక్షణ బయ ట నుంచి చేయాలి.పేషంటుకు దూరంగా ఉండాలి.
పేషంటు స్థితి అధ్వాన్న స్థితికి చేరుకుంటునప్పుడు...
చికిత్స పొందినప్పటికీ పేషంటు స్థితి అధ్వాన్న దశకు రావడం ముఖ్యంగా గమనించ తగ్గ విషయం. ముఖ్యంగా పేషంటు తాలూకు కుటుంబ సభ్యులకిది ఒక డేంజరు వార్నింగ్‌. వారు పేషంటు ఆరోగ్య పరిస్థితిని మరింత శ్రద్ధతో గమనిం చి అవసరమైతే చికిత్సా విధానం మార్పు చేయాలి. లేదా మందులు మార్చాలి.
అతి తొందరగా మార్పు రావడం...
డిప్రెషర్‌తో బాధపడుతూ వున్న వ్యక్తి వెంటనే అతనిలో మార్పు వచ్చి క్యూర్‌ అయినట్లుగా అనిపించడం ప్రమాదకరం. అది ఆత్మహత్యకు దారి తీసే లక్ష ణంగా గమనించాలి. వెంటనే వైద్య సలహా తీసుకోవాలి. ఇది బైపాలార్‌ డిప్రెష న్‌ యొక్క చరమ స్థాయిగా గ్రహించాలి. డిప్రెషన్ నుంచి పిచ్చిలోకి మారే అవకాశం వుంది. దీనిని మేనియాక్‌ డిప్రెసివ్ సైకోసిస్‌ అంటారు.
భయాందోళన సూచనలు (థ్రెట్స్‌)...
ఈ రకమైన ప్రవర్తనలో మార్పులు అంత మంచి సూచన కాదు. అశ్రద్ధగాని, జాప్యం కాని చేయకూడదు. సీరియస్‌గా దాని సంగతి ఆలోచించాలి. ఆశించిన ఫలితాలు అందకపోయినా చికిత్సా విధానంలో మార్పు చేయాలి. దీని విషయంలో కుటుంబ సభ్యుల పాత్ర హెచ్చుగా ఉంటుంది.
నూతన చికిత్సా విధానాన్ని తిరస్కరిస్తే...
ఈ విధంగా చేసే వారు వారికి వారు హాని చేసుకోబోతున్నట్లు గమనించాలి. కుటుంబ సభ్యులలో ఎవరయినా ఇంతకు పూర్వం సూసైడ్‌ ప్రయత్నాలు చేసి ఉన్నారా అన్న సంగతి పరిశోధించాలి.
పూర్వపు వ్యాధి చరిత్ర...
పూర్వపు వ్యాధి చరిత్రను గమనించాలి. పేషంటు తనకు తాను ఏ రకమైన హానిని తలపెట్టినా అతి సీరియస్‌గా భావించాలి. తక్షణమే మెంటల్‌ హెల్త్ వైద్యులను సంప్రదించాలి.
తనకు తాను హాని తెలపెట్టుకోవడం...
ఆత్మహత్య ప్రయత్నానికి హద్దులంటూ ఏవీ ఉండవు. సాంఘీకంగా ఏ విధంగానూ సహకారం లేనివాళ్ళు, తాగుడు వ్యసనానికి బానిసలయిన వారు ఈ రకమైన ఆలోచనలకు అతి తొందరగా లోపవుతారు. స్ర్తీలకు ప్రసవానంతరం డిప్రెషన్‌తో తనకు పుట్టిన పిల్లలను చంపాలని, తాను ఆత్మహత్య చేసుకోవాలనే ఆలోచనలు వస్తూ వుంటాయి. దీనికి ముందు డిప్రెషన్ తగ్గించాలి. అది తగ్గితే తప్ప ఆత్మహత్య చేసుకోవాలనే ఆలోచనలు తగ్గవు, ఆగవు. ఇది ఒక్క లక్షణం. అది రోగం కాదు.
సూసైడ్‌ చేసుకోవాలని వున్న తన కుటుంబ సభ్యులకి ఎక్కడ చెడ్డ పేరు వస్తుందో, చెల్లెళ్లకు, సోదరులకు పెళ్ళిళ్లు తనమూలంగా జరగవేమోననే ఆలోచనలు, సిగ్గు, భయం ఎన్నో వారిలో కలుగుతాయి. చాలా కుటుంబాలలో ఇటువంటి విషయాలను రహస్యంగా మట్టుబెడతారు. మానసిక వైద్యుని దగ్గరకు వెళ్ళరు. వారే ఏదో పరిష్కరించుకోవడానికి ప్రయత్నం చేస్తారు. అది చాలా తప్పు. ఈ సూసైడ్‌ ప్రయత్నాలు వాస్తవం కావడానికి అవకాశాలు వున్నాయి. మరో భయం ఆత్మహత్యా ప్రయత్నం 3091 సెక్షన్‌ కింద నేరం. దానకి శిక్ష వుంది. డిప్రెషన్‌లో వున్న వ్యక్తులు ఆత్మహత్య ప్రయత్నాలు చేస్తే వారిని కోర్టు సహృదయంతో, జాలిగుండెతో పరిశీలించాలి.
కొస మెరుపు...
డిప్రెషన్ చికిత్స చేయతగిన వ్యాధి.ఎవ్వరూ దీనిని గురించి భయపడరాదు. ఆత్మహత్య ప్రయత్నాలు కూడా నివారించవచ్చు. దీనిని గురించి అంతగా బాధ పడనవసరం లేదు. దురదృష్టవశాత్తు మనదేశంలో చాలా మందికి డిప్రెషన్ నయం చేసుకోవచ్చు ననే జ్ఞానం లేదు.పైగా సంఘం ఏమనుకుంటుందో తెలిస్తేనే భయం. అదీకాక వైద్య సహాయం అన్ని చోట్లా లేకపోవడం మరో కారణం. చాలా మందిలో ఎమోషనల్‌గా అప్‌సెట్‌ అయి రికవర్‌ కావడం తెలియక పోవడం, శరీర ఆరోగ్యం సరిగ్గా లేకపోవడం, ఒత్తిళ్లు (మానసిక) ఈ రోజు మనం గ్రహించాల్సిన విషయం మనం ఏ విధంగా డయేరియా, మధుమేహానికి చికిత్సలు పొందు తున్నామో అదే విధంగా డిప్రెషన్‌కి కూడా చికిత్స పొందాలి.
డిప్రెషన్ వ్యక్తి ఆత్మహత్యయత్నం చేయవచ్చు...
ఆత్మహత్య చేసుకోవాలని అనుకోవడం డిప్రెషన్ యొక్క అవస్థ. అంటే ఎండ్‌ పాయింట్‌ అన్నమాట. దీని వల్ల అనేక అనర్థాలు ఏర్పడతాయి. అందుకే ఎంత తొందరగా వీలైతే అంత తొందరగానూ అట్టి వారికి ట్రీట్‌మెంట్‌ ఇవ్వాలి. డిప్రెషన్ వల్ల బాధపడే వారిలో సగం మంది ఆత్మహత్యా భావాలు కలిగి వుంటారు. ముఖ్యంగా కొందరు ఎల్లప్పుడు విచారంగా ఏదో పోగొట్టుకున్న వారిలా కూర్చుంటారు. వారికి వారు హాని చేసుకుందామనే ఆలోచనలో మునిగి తేలుతూ ఉంటారు. వారిని గురించి వివరంగా గమనిస్తూ వుండాలి. చాలా మంది అనుకునే విధంగా ఆత్మహత్య చేసుకునే ఉద్దేశ్యం వున్నవారి దగ్గరకు వెళ్ళి వారిని ఏ రకంగాను కదలించకూడదు అనుకుంటారు. అది పొరపాటు, వారిని వాచ్‌ చేస్తూ వున్నట్లుగా వారికి తెలియాలి. అప్పుడే వారి ప్రయత్నాలను మానుకుంటారు.
డిప్రెషన్ పేషంట్లను జాగ్రత్తగా కాపాడుకోవాలి....
ట్రీట్‌మెంట్‌ జరుగుతూ వున్న సమయంలో పేషంటును ఎప్పుడూ ఒంటరిగా విడిచిపెట్టరాదు. ఎప్పుడూ ఎవరో ఒకరు అతని వద్దనే వుంటూ వుండాలి. ప్రమాదకరమైన వస్తువులను పేషంటు దరిదాపులలో వుంచరాదు. విషపదార్థాలను, ఆయుధాలను, రైఫిల్సు, తుపాకీలు దగ్గర వుంచకూడదు.
శారీరకంగా దీర్ఘ అస్వస్థతకు గురైన వారిని...
జాగ్రత్తగా గమనిస్తూ వుండాలి. వారికి ఏ క్షణంలోనైనా డిప్రెషన్ వచ్చే అవకాశాలు ఉన్నాయి. డిప్రెషన్ రాకుండా వెంటనే చికిత్స చేయాలి. దీర్ఘకాలిక రోగులకు డిప్రెషన్ ప్రమాదం ఉంది. డిప్రెషన్ రిలాప్సు కాకుండా చూసుకోవాలి. అంటే మరల రాకుండా జాగ్రత్త పడాలన్న మాట. అసంపూర్తి గా ట్రీట్‌ చేస్తే మరల రిలాప్సు అవుతుంది.కనుక జాగ్రత్తగా చూడాలి. మానసిక ఒత్తిళ్లకు గురి కాకుండా పేషంటును వీలైనంత వరకూ ఒత్తిళ్లకు సుదూరంగా ఉంచా లి.
పేషంటును సముజంలోకి అప్యాయంగా ఆహ్వానించాలి
డిప్రెషన్ నుండి రికవరీ అయిన పేషంటును మరల సమాజం ఆప్యాయంగా తన వద్దకు తీసుకోవాలి. సాధారణంగా డిప్రెషన్‌కు గురి అయిన వ్యక్తులు నలుగురిలోకి రావడానికి బిడియపడతారు.అందుకే మనమే వారిని ఆప్యాయంగా ఆహ్వానించాలి, ఆదరించాలి. ఫ్రెండ్స్‌, రిలెటీవ్స్‌ ప్రేమగా చేరదీయాలి.అతడు యింతకాలం ఎందుకు తమ వద్దకు రాలేకపోయా డో వారికి మరల గుర్తు చేయకూడదు. కుటుంబ సభ్యులు ట్రీట్‌మెంట్‌ చేయించడానికి ముందుగానే పేషంటు యొక్క క్రితం చరిత్ర, రోగ లక్షణాలు డాక్టర్‌కు చెప్పాలి.పేషంటు ఎప్పుడైనా ఆత్మహత్యాయత్నం చేశాడా అనే విషయం కూడా డాక్టరుకి చెప్పాలి.
డిప్రెషన్ మహా డేంజర్‌
చదువులు, ర్యాంకు కోసం వేటలో ఎప్పుడూ బిజీగా ఉంటే టీనేజర్లు తరచుగా డిప్రెషన్‌కు గురవుతుంటారు. విద్యాభ్యాసం పూర్తయ్యాక పోటీ ప్రపంచాన్ని తట్టుకోగలమా అని భయపడేవారు కూడా ఉన్నారు. డిప్రెషన్‌లో ఉన్నప్పుడు దాని నుంచి బయటపదాలనే ఆలోచన కూడా రాదు. తమను తామే నిందించుకోవడం. నిస్సత్తువతో కాలం గడపడం చేస్తుంటారు. ఇలాంటి పరిస్థితి మీ పిల్లలకు రాకుండా ఉండాలంటే వారి ప్రవర్తనను ఎప్పటికప్పుడు గమనిస్తూ ఉండాలి. డిప్రెషన్ తన మాస్క్‌తీసి జీవితంలో ప్రవేశించిస్తే ఆటు పోటులు రావచ్చు. సో...కాస్త జాగ్రత్త.
- పిల్లలు చాల త్వరగా ప్రతి చిన్న విషయానికీ కోపం తెచ్చుకోవడం, అందరి మీదా విసుక్కోవడం చేస్తుంటే వారు డిప్రెషన్‌కి దగ్గరవుతున్నారని అర్థం చేసు కోవాలి.
- కుటుంబ సభ్యులకి, స్నేహితులకి దూరంగా ఉంటూ, శుభకార్యాలలో పాల్గొనకుండా ఉంటే దానిని బిడియం అని భావించకండి. పిల్లలు తీవ్ర డిప్రెషన్‌లో ఉన్నప్పుడు అందరి నుంచి దూరంగా ఒంటరిగా ఉండాలని కోరు కుంటారు. ఈ పరిస్థితి నుంచి వారిని సాధ్యమైనంత త్వరగా బయటకు తీసుకు రావడానికి తల్లిదండ్రులు కృషి చేయాలి.
- పిల్లలు ఎదుటి వారి మీద తరచూ దాడికి దిగడం అనేది ఎంత ప్రమాదకరమో, తమని తాము శిక్షించుకోవడం అంటే గాయపరుచుకోవడం, కొట్టు కోవడం వంటివి కూడా అంతే హానికరం. ఈ లక్షణాలు పిల్లల్లో కనిపించిన వెంటనే నిపుణుడిని సంప్రదించడం ఎంతైనా అవసరం.
- శారీరక రుగ్మతలు కూడా కొన్ని సందర్భాలలో డిప్రెషన్‌కి కారణం కావ చ్చు. ఉదాహరణకి పిల్లలు తల నొప్పి అని తరచూ చెపుతుంటే అది శారీరక రుగ్మత కాదని అర్ధం చేసుకోవాలి.
- పిల్లలు పెద్దవుతున్న కొద్దీ వారి ప్రవర్తనలో విపరీతమైన మార్పులు చోటు చేసుకుంటుంటాయి. అప్పటి వరకూ పెద్దల పట్ల వినయ విధేయతలు చూపిం చిన వారు క్రమంగా తమ వినయాన్ని తగ్గించుకుంటూ వస్తారు. ఇది అందరి పిల్లల్లో కనిపించే సాధారణ మార్పు. అయితే కొందరు పిల్లలు పెద్దలంటే గౌరవం లేక పోవడం వారితో నిర్లక్ష్యంగా ప్రవర్తించడం చేస్తారు. దీన్ని టీనేజి డిప్రెషన్‌గా గుర్తించాలని నిపుణులు అంటున్నారు.
- డిప్రెషన్‌లో ఉన్న పిల్లలను వీలయినంత వరకు ఒంటరిగా ఉండకుండా చూడాలి. ఒంటరిగా ఉండడం మూలంగా తరుచుగా అవే ఆలోచనలు వచ్చే అవకాశం ఉంటుంది. ఒంటరితనం వారిని మరింతగా డిప్రెషన్‌కు గురిచేసే ప్రమాదం ఉంది.
- తీవ్ర డిప్రెషన్‌కు లోనైనప్పుడు కొందరు పిల్లలు ఆత్మహత్యాయత్నానికి కూడా ప్రయత్నిస్తారు. తరచూ చనిపోవాలని ప్రయత్నాలు చేస్తుంటారు. అలాంటపుడు వారిని గమనిస్తూ ఉండాలి. పిల్లలు ఈ స్థితికి రాక ముందే పెద్దలు సకాలంలో స్పందించి తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. మంచి వైద్యున్ని సంప్రదించి డిప్రెషన్ నుంచి తొందరగా తేరుకునేలా చూడాలి.
ఆధారము: హెల్త్ కేర్ తెలుగు బ్లాగ్